ÇOCUK VE EĞİTİM ALMA HAKKI

Çocuk hakları ; dünya üzerindeki tüm çocukların doğuştan sahip olduğu eğitim, sağlık, yaşama, barınma; fiziksel, psikolojik veya cinsel sömürüye karşı korunma gibi haklarının hepsini birden tanımlamakta kullanılan evrensel kavramdır ve günümüzde çocuk hakları ile ilgili olan uluslararası belge 20 Kasım 1989 tarihinde Birleşmiş Milletler tarafından kabul edilen ve 193 ülke tarafından onaylanmış Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşmedir.

Bu yazımızda çocuğun temelde var olan bu haklarından eğitim alma hakkı üzerinde duralım ve eğitim alma hakkı ile ilgili olduğunu düşündüğüm iki kitaptan bahsedelim istiyorum. Çocuk, gelişim ve sosyalleşme sürecinin çoğunu okul ortamında gerçekleştiriyor. Bu yüzden çocuğun eğitimi okul öncesi eğitim kurumlarından başlamak üzere tüm akademik yaşamı, daha sonra da yapacağı mesleğini dolayısıyla tüm yetişkinlik sürecinin büyük bir kısmını kapsayacağı için, oldukça mühim. Eğitim alma hakkı ve okul sosyal hizmeti arasında da önemli bir bağ bulunuyor. Çünkü sosyal hizmet; sosyal adalet, insan hakları ve farklılıklara saygı ilkelerini merkeze alan hak temelli bir disiplin. Bu sebeple eğitim alma hakkı ve çocuğun okulda yaşayabileceği hak temelli diğer sorunların da çözülebilmesi açısından okul sosyal hizmeti de oldukça önemli bir alan.

Eğitim alma hakkı en temel haklardan biri olmasına rağmen üzerine çok fazla kafa yorulan bir hak olmuyor çoğu zaman. Çünkü okula gitmek herkesin deneyimlediği ve son derece normal bir durum olarak görülmesine rağmen maalesef bazı çocuklar için durum pek de böyle olamıyor. Bazı bölgelerde kız çocuklarının hala eğitime erişemiyor olması, az gelişmiş veya gelişememiş toplumlarda bulunan eğitim kurumu eğitim verecek kişi veya eğitim materyallerinin yokluğu ve/veya eksikliği, eğitim kurumlarının tüm kanun ve yönetmeliklere rağmen özel gereksinimli çocuklara uygun olarak erişilebilir şekilde düzenlenmiyor olması, çocuğun aile içinde yaşadığı sorunlar, akran zorbalığı, çocuğun okulda ihmal ve istismara uğraması gibi pek çok sebep çocuğun eğitim alma hakkını zorlaştıran ve eğitim hayatını sekteye uğratan sebeplerden ilk aklıma gelenler.

Bu ve bunun gibi sebeplerden dolayı zorunlu eğitim dahil olmak üzere çoğu zaman eşit, erişilebilir, nitelikli eğitim alma hakkı bazı çocuk ve ebeveynleri için çok zor bir sürece, eğitim de ulaşılması çok zor bir hedefe dönüşebiliyor ne yazık ki.

Gelelim yazının başında bu konu ile ilgili bahsedeceğimi söylediğim iki kitaba. Kitaplardan ilki “Ben Malala”. Kitabın yazarı ve baş kahramanı olan Malala Yusufzay Pakistanlı on beş yaşında bir kız çocuğudur ve bir gün Taliban tarafından okul servisine açılan ateş sonucu başından vurulur ve o gün eğitim hakkı için mücadeleye başlar. Malala on altı yaşına geldiğinde ise barışçıl protesto eylemlerinin dünya çapında sembolü ve Nobel Barış Ödülü’ne aday gösterilen en genç isim olur.

Epsilon Yayınevi tarafından basılan kitaptaki olaylar her ne kadar bizim topraklarımız için çok uzak görünse de eğitimin ne denli önemli olduğunu ve çocuğun eğitim almasının zaman zaman ne kadar zor olabileceğini gösteren çok önemli bir kitap.

İkinci kitabımız ise R. J. Palacio’dan Mucize. Pegasus Yayınlarından çıkan bu kitap ise eğitim hakkı başlığının akran zorbalığı ve farklılıklara saygı kısmını ele alıyor. Her ne kadar akran zorbalığı ve farklılıklara saygı ayrıca ele alınması gereken iki başlık olsa da kitaptan söz edelim istiyorum. Çünkü bu kitap da hem çocuklar hem ebeveynler hem eğitimciler için önemli bir kitap. Pandemi dönemi beşinci sınıfa yeni başlayacak olan ve yüzünde fiziksel bir bozuklukla doğduğu için bu zamana kadar normal bir okula gitmeyen August (Auggie) ile tanışmak için çok güzel bir fırsat olmaz mı sizce de?

Hiçbir çocuğun haksızlığa maruz kalmaması, seslerini duyurabilmesi ve okulların en yakın zamanda çocukların kahkahaları ile çiçek açması dileğiyle.

Sosyal Çalışmacı

Yasemin Sevde KÖKÇÜ

Daha fazla bilgi için sitemizdeki videolarımızı izleyebilirsiniz.

İnstagram hesabımızdan güncel paylaşımlarımızı takip edebilirsiniz. 

Güncel makalelerimizi okumak için blog sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.